مهارت های اجتماعی

مهارت های اجتماعی

مهارت های اجتماعی عبارت است از توانایی برقراری روابط بین فردی با دیگران به نحوی که از نظر جامعه قابل قبول بوده و منطبق بر عرف جامعه باشد و در عین حال برای جامعه سودمند بوده و بهره ای دو جانبه داشته باشد. تحقیق و پژوهش های مختلف نشان داده اند هر چه ارتباط های اجتماعی سالم تر و بیشتری داشته باشید از سلامت جسمی و روانی بالاتری برخوردار خواهید بود. به همین دلیل بسیار مهم است که در شروع زندگی بزرگسالی خود با این مهارت ها آشنا شده و آن ها را تمرین و تکرار کرده و در صورت نیاز از دیگران و متخصصان مشورت بگیرید.

هدف از آموزش مهارت های اجتماعی:

فرد بتواند رفتار، افکار و احساسات خود را بشناسد و شیوه هایی را پیاده کند که باعث راحت تر شدن برقراری ارتباط با دیگران شود.

برای آنکه مهارت های اجتماعی بهتری داشته باشید، بهتر است از اصول زیر استفاده کنید:

دیگران را دوست داشته باشید . این علاقه و توجه را نشان دهید.

همه انسان ها نیاز دارند بدانند مورد توجه و علاقه دیگران هستند. ممکن است بپرسید چگونه می توان این احساس را نشان داد؟ برای مثال موقعیتی را در نظر بگیرید که یکی از دوستان شما در کلاس حاضر نشده و کلاس بعدی هم همین طور.یک تماس تلفنی به ان دوست و بیان این موضوع که " در چند کلاس نیامدی، نگران شدم که نکند دچار مشکل شده ای، تماس گرفتم ببینیم در چه حالی هستی"، نشان دهنده آن است که شما به حضور یا عدم حضور دوست خود توجه دارید و به وجود او اهمیت می دهید.

در صورتی که هنگام ناراحتی و مشکلات به سراغ دوست خود نیایید و فقط اوقات خوشی و تفریح بخواهید با آن ها باشید و یا مواقعی که خود مشکل دارید به دنبال آن ها باشید، نشان دهنده آن است که شما مفهوم ارتباط انسانی را متوجه نشده و انسان ها را نه به خاطر خود آن ها بلکه برای نیاز یا مشکلی را از شما برطرف کنند، دوست دارید و به جز خود به کس دیگر اهمیتی نمی دهید.

سعی کنید شنونده فعالی باشید.

یکی از عواملی که ارتباط سالم و سازنده ایجاد می کند، خوب گوش دادن است. شنیدن با گوش دادن فرق دارد، چرا که در گوش دادن: 

به طرف مقابل نگاه می کنید.

کار دیگری در آن زمان انجام نمی دهید مثل خواندن روزنامه، شماره تلفن گرفتن، نوشیدن چیزی یا مواردی از این فبیل.

توجه و تمرکز زیادی دارید.

فعال هستید و نشان می دهید که گوش می دهید مثلا تکان دادن سر، کلماتی مثل آها، اوهوم، گوینده را تشویق به ادامه صحبت می کنید.

واکنش هایی مثل گوش ندادن به حرف های طرف مقابل، بی توجهی به حرف ها، پریدن میان حرف های طرف مقابل و نکاه نکردن به طرف مقابل معناهای بسیاز زیادی دارد مانند بی احترامی، ارزش قائل نشدن به طرف مقابل، عدم تمایل به ادامه صحبت و مواردی از این قبیل. پس بسیاری از موارد جزئی یا ظاهرا بی اهمیت می تواند رابطه را بر هم بزند. در حالیکه توجه به همین نکات ظریف می تواند رابطه شما با دیگران را بهبود بخشد.

در ارتباطات،خود را بالا نبرید.

افرادی که در ارتباطات خود سعی می کنند خود را بالاتر از دیگران می دانند، معمولا دچار مشکلات ارتباطی زیادی می شوند. مردم دوست ندارند با افرادی ارتباط داشته باشند که خود را بالاتر از دیگران می دانند. ممکن است شما از لحاظ عملکرد تحصیلی خود یا موقعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی والدینتان موقعیت بهتری نسبت به سایرین داشته باشید. ولی این دلیل نمی شود که شما به دیگران فخر بفروشید. اجازه دهید این دیگران باشند که ارزشمندی شخص شما و وجود شما را کشف می کنند.

در روابط، خود را پایین نیاورید.

همیشه سعی کنید که برای خود ارزش و احترام قائل باشید. دیگران با شما به همان صورت برخورد خواهند کرد که شما در مورد خود صحبت می کنید. اگر در صحبت های خود نشان دهید که احساس حقارت یابی ارزشی می کنید، دیگران نیز با شما به همین صورت برخورد می کنند.

سعی نکنید خود را سانسور کنید.

در ارتباط و روابط خود، سعی کنید که بر اساس عقیده و سلیقه خود صحبت کنید. به یاد داشته باشید که انسان ها متفاوتند ولی این دلیل این نیست که یکی بالاتر یا پایین تر از دیگران است. بنابراین نظر و عقیده خود را بیان کنید. با این حال به یک نکته ظریف هم توجه داشته باشد و آن اینکه سانسور نکردن خود به این معنی نیست که همه مطالب زندگی و حتی همه رازهای خود را با همه کس در میان بگذارید.

در دوستی های خود افراط و تفریط نکنید.

رفتارهای غیر کلامی مناسبی داشته باشید.

تماس جسمی: اولین تماس ما با دنیا بیرون و محتوای آن از طریق حس لامسه صورت می پذیرد. کارکردهای لمس کردن بستگی به تعامل و روابط تعامل کنندگان دارد.

حرکات: کلیه حرکاتی است که با بدن انجام می دهیم. مثلا ژست ها، حرکات اندامهای بدن، تکان دادن سر، حالتهای چهره، نگاه ها

با این حرکات انتقال اطلاعات، نگرش ها، حالات عاطفی یا خلقیات و پایگاه خودمان می پردازیم.

 وضعیت بدن: وضعیت بدن می تواند معرف پایگاه، نگرش های مثبت یا منفی و سطح هیجانات و تمایلات باشد، مثلا افرادی که پایگاه بالاتری دارند، در هنگام نشستن وضعیت راحتری به خود می گیرند، ولی افرادی که پایگاه پایین تری دارند راست می ایستند و روی صندلی شق و رق می نشینند.

سر تکان دادن: با کج کردن سر، علاقه مندی خود را نسبت به حرفهای طرف مقابل ابراز می کنیم و تمایل مان را به ادامه صحبت نشان می دهیم و مصاحبه کنندگان نیز از همین روش برای تشویق مصاحبه شونده ها به صحبت استفاده می کنند.

نگاه خیره: به طور کلی مردم وقتی به کسی گوش می دهند بیش از وقتی که خود صحبت می کنند از نگاه استفاده می کنند و نیز هنگام گوش دادن نگاه های طولانی تری به طرف مقابل می کنند.

بسیار خوب، با مهارت های غیر کلامی آشنا شدید، با این کار شما اولین قدم آموزش را برداشته اید. حال نوبت آن است که خود را ارزیابی کنید، یعنی دقیقا به رفتارهای غیرکلامی خود دقت کنید تا متوجه شوید در کدام یکی ار این رفتارها نیاز به تمرین بیشتری دارید.

به اشخاصی که فکر می کنید در مهارتهای غیر کلامی خوب عمل می کنند دقت کنید و ببینید که آنها چگونه از این مهارت ها در رفتار خود استفاده می کنند.

اگر می دانید که رفتار مناسب کدام است در ذهن خود تصور کنید که در حال استفاده از این مهارت ها هستید.

کم کم در حضور دیگران این رفتارها را به کار ببرید و توجه کنید که چگونه رفتار کرده اید و نتیجه این رفتارتان چه بوده است.

در ابتدای شروع ممکن است احساس کنید که فایده ای نداشته، اما نا امید نشوید، شما در ابتدای راه هستید، دوباره رفتار خود را بررسی کنید، فراموش نکنید در اثر تمرین پیوسته می توانید به نتیجه دلخواه برسید.

اگر به این نتیجه رسیدید استفاده از این مهارت ها برایتان سخت است عجله نکنید و از موردی که فکر می کنید برایتان راحت تر است شروع کنید. بنابراین بهتر است ابتدا روی این مهارت متمرکز شوید، مثلا ممکن است ارتباط چشمی برایتان آسان نباشد، اما سر تکان دادن برایتان راحت تر باشد، بنابراین می توانید ابتدا با سر تکان دادن شروع کنید، بعد از اینکه احساس کردید در این رفتار غیرکلامی کمی پیشرفت کرده اید کم کم رفتارهای بعدی را هم شروع کنید.

ممکن است شما بگویید این مهارت ها ساده است و همه به طور روزمره این مهارت ها را بکار می برند اما اگر خوب دقت کنید می بینید که در استفاده از برخی از این مهارت ها نیاز است که تجدید نظر کنید و برای ارتباط بهتر با دیگران تغییراتی در جهت بهبودی این رفتارها ایجاد کنید. 

یادتان باشد که بدون تمرین کردن نمی توانید به هدف خود برسید مشاورین پرگار می توانند به بهبود مهارت های اجتماعی شما کمک کنند.