چطور با ترس های کودکان برخورد کنیم ؟

ترس در کودکان موضوعی طبیعی و بخشی از روند رشد آن‌هاست. کودکان در مراحل مختلف زندگی ممکن است از تاریکی، تنهایی، صداهای ناشناس یا حتی افراد جدید بترسند. این ترس‌ها اغلب ناشی از تخیل قوی، تجربه‌های جدید و نیاز به احساس امنیت است. نکته‌ی کلیدی اینجاست که والدین باید به جای نادیده گرفتن یا تمسخر، با همدلی و حمایت به کودک کمک کنند تا به‌تدریج بر این احساس غلبه کند.

چرا کودکان می‌ترسند؟

کودکان در سال‌های ابتدایی زندگی هنوز در حال شناخت دنیای اطراف هستند. مرز بین واقعیت و خیال برای آن‌ها مشخص نیست؛ به همین دلیل یک سایه روی دیوار می‌تواند برایشان “هیولا” به نظر برسد. علاوه بر این، تغییرات محیطی (مثل جابجایی خانه یا شروع مهدکودک) یا حتی شنیدن اخبار و فیلم‌های نامناسب می‌تواند زمینه‌ساز ترس‌های شدیدتر شود.

اشتباهات رایج والدین

بسیاری از والدین برای آرام کردن فرزندشان می‌گویند: “نترس، چیزی نیست!” یا حتی او را مسخره می‌کنند. این رویکرد نه تنها ترس را از بین نمی‌برد، بلکه باعث می‌شود کودک احساس کند احساساتش جدی گرفته نمی‌شود. در نتیجه ممکن است اعتمادش به والد کم شود یا ترسش به شکل‌های دیگری بروز پیدا کند (مثل کابوس شبانه یا چسبیدن بیش از حد به والد).

راهکارهای عملی برای کاهش ترس کودک

    1.    پذیرش و همدلی: به جای رد کردن احساس کودک، بگویید: “می‌فهمم که ترسیدی، من کنارت هستم.” همین جمله‌ی ساده حس امنیت زیادی ایجاد می‌کند.

    2.    استفاده از وسایل آرامش‌بخش: چراغ خواب، یک عروسک یا پتوی محبوب می‌تواند به کودک حس امنیت بیشتری بدهد.

    3.    تمرین تدریجی: اگر کودک از تاریکی می‌ترسد، ابتدا با چراغ کم‌نور بخوابد و کم‌کم نور کمتر شود. حضور کوتاه والد در اتاق و افزایش تدریجی استقلال، به او کمک می‌کند.

    4.    قصه و بازی درباره شجاعت: قصه‌هایی که قهرمان داستان با شجاعت بر ترسش غلبه می‌کند، می‌تواند الگوی ذهنی مثبتی در کودک ایجاد کند. حتی می‌توان از بازی نمایشی استفاده کرد تا کودک خودش نقش “قهرمان شجاع” را بازی کند.

    5.    الگوی والدین: اگر والدین خودشان به شکل افراطی ترس‌هایشان را نشان دهند (مثلاً از حیوانات یا تاریکی)، احتمال انتقال این ترس به کودک بیشتر می‌شود. حفظ آرامش والدین بهترین آموزش غیرمستقیم است.

چه زمانی باید نگران شد؟

ترس در کودکان معمولاً گذراست و با گذر زمان و حمایت والدین کاهش می‌یابد. اما اگر ترس‌ها بیش از حد شدید باشند، زندگی روزمره‌ی کودک را مختل کنند (مثلاً مانع خواب شبانه یا بازی شوند) یا ماه‌ها ادامه پیدا کنند، بهتر است با یک روانشناس کودک مشورت شود.

 در نهایت، ترس بخشی از رشد کودک است و با درک، همدلی و راهکارهای ساده می‌توان به او کمک کرد شجاعت بیشتری پیدا کند. یادمان باشد، کودکی که احساس کند درک می‌شود، خیلی سریع‌تر با ترس‌هایش کنار می‌آید و اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کند.

 و اگر فکر می‌کنید ترس‌های فرزندتان غیرطبیعی یا شدید است، روانشناسان پرگار می‌توانند در این مسیر همراه و راهنمای شما باشند.